“Wie heeft er voor het eten zijn handen gewassen?“ vraagt een van de verpleegkundigen. Ik sta klaar om een les te geven over hygiëne maar een dankbare patiënt komt zojuist een grote schaal eten brengen. De personeelsleden vallen direct aan. Zoals ze hier gewend zijn eten ze met z’n allen uit een grote schaal, sommigen met een lepel, de meesten met hun handen. Ik ben begonnen het onderwijs te coördineren voor de ongeveer 25 man medisch personeel op vrijdag middagen. De momenten dat ik zelf les geef probeer ik steeds een van de verpleegkundigen te betrekken, deze keer Yvette. Veel van de patiënten die we dagelijks behandelen komen met ziekten gerelateerd aan hygiëne. Diarree door onzuiver water, schurft door gebrek aan persoonlijke hygiëne, allerlei wormen en parasieten via ongewassen handen maar ook malaria en wormen die via de huid naar binnen kruipen via stilstaand water.
Ik leg iets uit over de veel voorkomende ziektebeelden en Yvette vertelt geanimeerd over hoe water en sanitair geregeld is in de omgeving van de kliniek. “De meeste mensen in deze wijk hebben wel stromend water in hun huis, maar vaak komt er geen water uit de kraan. Ze moeten dan alsnog naar de put lopen. Helaas wordt het water meestal niet gefilterd alvorens het te drinken.” We eindigen met hygiëne adviezen voor onze patiënten en voor onszelf. Want goede zorg verlenen betekent ook goede professionele hygiëne.
Het feit dat dagelijks na 11 uur de kliniek geen stromend water meer heeft wordt als meest urgente verbeterpunt genoemd. Hoe moeten we anders goed onze handen wassen? Zelfs in een groot onderzoek naar meest effectieve hygiëne maatregelen staat handen wassen op nummer 1. (Fewtrell et al. 2004) We eindigen met een prijsvraag: welk percentage van de Senegalesen heeft stromend water in huis? 39%, een fles bleekmiddel is snel verdiend!
